สารบัญเนื้อหา
การแยกดูความแตกต่าง เพชรธรรมชาติ กับ เพชร HPHT ด้วยเครื่องมือพื้นฐาน
1. แยกดูด้วย กล้องขยาย
เพชรที่ถูกปลูกขึ้นจากห้องแลปด้วยกระบนการ HPHT ในบางเม็ดนั้นสามารถตรวจสอบด้วยกล้องขยายกำลัง10เท่าได้(หากใช้กล้องจุลทรรศน์จะเห็นได้ง่ายกว่ามาก) ซึ่งเราอาจพบตำหนิจำพวกแร่โลหะที่ตกค้างจากกระบวนการเติบโตได้ ตำหนิมักมีลักษณะที่ดูไม่เป็นธรรมชาติและมีความทึบแสง ในบางครั้งเพชรก็มีตำหนิรูปแบบผลึกภายในเนื้อได้ แต่มักจะไม่ทึบแสง มีเคล็ดลับขณะตรวจสอบคือเราควรตรวจเพชรจากหลายมุมมองให้ลองพลิกดูหลายๆด้าน และ ตรวจจากแสงมากน้อยที่แตกต่างกัน
วิธีแยก
- เพชรแท้ธรรมชาติ ตำหนิที่เป็นผลึกธรรมชาติมักโปร่งแสง-ดำทึบ
- เพชรแท้ HPHT มีตำหนิประเภทผลึกโลหะเจือปนมักทึบแสงแต่มีความแววาวต่อแสง อาจพบเจอลักษณะ คราบของเหลวไหล แท่งปรอทยาวใส แท่งปรอทยาวสีดำทึบ และ ลักษณะคล้ายเส้นใยประสาท
2. แยกดูด้วย แม่เหล็ก
หากโลหะที่หลงเหลือจากกระบวนการปลูกมีขนาดใหญ่เพียงพอ เราจะสามารถใช้แม่เหล็กดูดจับติดได้ แต่หากมีขนาดเล็กมากแม่เหล็กก็อาจดูดไม่ติดได้ วิธีการคือให้นำแม่เหล็กไว้ใกล้ๆเพชร เพชรที่มีโลหะเจือปนอยู่จะถูกผลักออก หรือ เคลื่อนที่เข้าหาแม่เหล็ก
อย่างไรก็ดี ด้วยเทคโนโลยีการผลิตใหม่ๆที่มีความล้ำหน้ามากยิ่งขึ้น ส่งผลให้เพชรที่ถูกปลูกขึ้นมีความสะอาดมากยิ่งขึ้น ทำให้การตรวจสอบด้วยวิธีนี้นั้นหวังผลได้น้อยลงในปัจจุบัน
วิธีแยก
- เพชรแท้ธรรมชาติ จะไม่มีปฏิกริยาการถูก ดูด หรือ ผลัก ของแม่เหล็ก
- เพชรแท้ HPHT จะมีปฏิกริยาการถูก ดูด หรือ ผลัก ของแม่เหล็ก
3. แยกดูด้วย ก้อนเพชรดิบ
สัณฐานวิทยาและโครงสร้างการเจริญเติบโตของผลึกเพชรธรรมชาตินั้นแตกต่างอย่างมากจากผลึกเพชร HPHT ที่ปลูกจากแลป คุณลักษณะที่เกี่ยวข้องกับโครงสร้างการเติบโตเป็นลักษณะเฉพาะที่ตายตัว เพชรธรรมชาติส่วนใหญ่มีรูปร่างเป็นผลึกเพชร เพชรที่เลี้ยงด้วย HPHT ก่อตัวเป็นรูปทรงลูกบาศก์หน้าตารางหมากรุก หรือ ลูกบาศก์แปดเหลี่ยม
วิธีแยก
- เพชรแท้ธรรมชาติ มีรูปผลึกเป็น Octahedral
- เพชรแท้ HPHT มีรูปผลึกเป็น Cubo-octahedral
4. แยกดูด้วย Growth line
Growth line คือเส้นการเติบโตนั้นเกิดจากความแตกต่างของช่วงรอยต่อขณะที่เพชรเติบโต เมื่อตรวจพบเส้นการเติบโตที่มีรูปแบบเรียงตัวซ้ำๆกัน และ ดูชัดเจน มันเป็นหลักฐานว่าเพชรมีการเติบโตแบบ HPHT เทคนิกคือ เส้นนี้จะมองได้ง่ายกว่าหากมองทางก้นเพชรในส่วนของ Pavilion และ แสงที่มืด
วิธีแยก
- เพชรแท้ธรรมชาติ ไม่มีเส้น growth line ที่ซ้ำซ้อนและชัดเจน
- เพชรแท้ HPHT มีเส้น growth line ที่ซ้ำซ้อนและชัดเจน
5. แยกดูด้วย Color zoning
การดูด้วยวิธีนี้จะใช้กับเพชรสีแฟนซี ซึ่งเพชรธรรมชาติมักจะมีสีในเนื้อเม็ดที่สม่ำเสมอ ส่วนในเพชร HPHT นั้นบางบริเวณอาจมีสี และ ในบางบริเวณอาจพบว่ามีสีขาวโปร่งใส สลับกัน
วิธีแยก
- เพชรแท้ธรรมชาติ เนื้อสีสม่ำเสมอ
- เพชรแท้ HPHT เนื้อสีบางบริเวณขาดหาย มีสีขาวโปร่งใส หรือ เป็นเฉดสีอื่นๆ
6. แยกดูด้วย Cross Polarized Filters (CPF)
เพชรธรรมชาติและเพชรที่ปลูกในห้องปฏิบัติการทั้งหมดแสดงรูปแบบ Birefringence patterns ที่แตกต่างกันเมื่อตรวจสอบด้วยฟิลเตอร์โพลาไรซ์แบบไขว้ รูปแบบมีความสำคัญต่อช่างเจียระไนเพชรเนื่องจากเผยให้เห็นส่วนที่เกิดค่าความเครียดในเพชร การหักเหของแสงผิดปกติจะปรากฏเป็นแถบสีอ่อนและสีเข้มสลับกับสีรุ้งสว่าง ซึ่งอยู่ตรงกลางบริเวณที่มีความเครียดในเพชรธรรมชาติ
แม้ว่ารูปแบบ Birefringence patterns ที่ปรากฏของเพชรธรรมชาติจะมีความแตกต่างกันอย่างมาก แต่ก็มีรูปแบบ Birefringence patterns ที่มีลักษณะเฉพาะบางอย่างที่สามารถช่วยในการระบุประเภทเพชรแท้ธรรมชาติ และ เพชรแท้ HPHT ได้ อย่างไรก็ดีวิธีนี้ผลลัพธ์อาจคลาดเคลื่อนได้ง่าย ควรตรวจสอบโดยผู้ชำนาญจะให้ผลลัพธ์ที่ดีกว่า
วิธีแยก
- เพชรแท้ธรรมชาติ มักมี Birefringence patterns ที่หลากหลายรูปแบบ เข้ม ชัดเจน
- เพชรแท้ HPHT มักมี Birefringence patterns ทีอ่อน น้อย ไม่ชัดเจน
7. แยกดูด้วย หลอดอัลตราไวโอเลต (UV)
ทางเลือกที่ดีและค่อนข้างได้ผลมากที่สุดคือการตรวจสอบด้วย หลอดอัลตราไวโอเลต วิธีนี้สามารถตรวจได้กับเพชรร่วงที่ยังไมไ่ด้ฝัง และ เพชรที่ฝังบนตัวเรือนเรียบร้อยแล้ว ใช้เวลาตรวจสอบเพียง 1-2 นาทีเท่านั้น ทั้งยังค่อนข้างให้ผลลัพธ์เป็นที่น่าพอใจ
ทำได้โดยการนำเพชรส่องภายใต้หลอด Long wave ก่อน จากนั้นสังเกตุปฏิกริยาของเพชร ต่อมาให้ปิดไฟหลอด Long wave แล้วเปิดไฟตรวจสอบด้วยหลอด Short wave อีกครึ่งหนึ่ง ในครั้งนี้ให้เปิดไฟค้างไว้ ประมาณ 30 วินาที แล้วปิดไฟเพื่อสังเกตุปฏิกริยาของเพชร เมื่อสังเกตุเห็นความแตกต่างแล้วให้เทียบดูผลลัพธ์กับตารางด้านล่าง
ข้อควรระวังเมื่อตรวจสอบด้วยแสงอัลตราไวโอเลต ไม่ควรมองแสงโดยตรงเป็นอย่างยิ่ง และ ควรสอบถุงมือขณะตรวจสอบเนื่องจากมีความเสี่ยงที่จะเกิดมะเร็งได้ (สามารถอ่านบทความ วิธีแยกเพชรธรรมชาติและhphtด้วยเครื่องมือขั้นสูง ได้ที่ลิ้งนี้)